บทความเรื่อง India’s DNA Covid Vaccine Is A First — More Are Coming ในวารสาร Nature เมื่อ 9 กันยายน 2021 ให้ข้อมูลว่า วันที่ 23 สิงหาคม 2021 กระทรวงสาธารณสุขของอินเดียได้อนุมัติการใช้ฉุกเฉินแก่วัคซีนสู้โรคโควิด-19 ชื่อ ไซคอฟ-ดี (ZyCoV-D) ซึ่งผลิตโดยบริษัท ไซดัสคาดิลา (Zydus Cadila) ในอินเดียแก่ผู้มีอายุ 12 ปีขึ้นไป
• ไซคอฟ-ดี ถือเป็นวัคซีนต้านเชื้อโควิด-19 ที่พัฒนาโดยใช้พลาสมิดดีเอ็นเอ (Plasmid DNA) จึงจัดเป็นวัคซีนดีเอ็นเอ (DNA based vaccine) ลำดับแรกของโลกในการสู้กับ SARS-CoV-2 โดยมีประสิทธิภาพต้านไวรัสกลายพันธุ์โดยเฉพาะสายพันธุ์เดลต้าถึงร้อยละ 66.6
• ข้อบ่งใช้บนฉลากวัคซีนคือ ต้องฉีด 3 โดส ห่างกันประมาณ 28 วันต่อโดส ซึ่งผลจากการทดลองระยะ 3 ในอาสาสมัครจำนวน 28,000 คน และในจำนวนนี้มีเด็กอายุ 12-18 ปี อยู่ 1,000 คน พบว่า ปลอดภัยดี
วัคซีนดีเอ็นเอคือ อะไร
• หลักการผลิตและการทำงานวัคซีนดีเอ็นเอ คือ
o สร้างสารพันธุกรรมที่เป็นดีเอ็นเอ 2 สายพันกัน โดยสายหนึ่งเมื่อถูกถอดระหัส (transcription) ภายในเซลล์มนุษย์แล้วจะได้ m-RNA ที่สามารถถูกแปลระหัส (translation) ไปเป็นหนามโปรตีนของ SARS-CoV-2 ที่ได้ไปเป็นตัวกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ร่างกายรู้จักเชื้อโรคและสร้างภูมิคุ้มกันใหักับร่างกายจากโรคโควิด-19 ซึ่งก็ไม่ต่างจากวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ หรือวัคซีนไวรัลเวกเตอร์ สำหรับดีเอ็นเออีกสายหนึ่งทำหน้าที่เป็นสายประคอง (complementary strand) เพื่อช่วยเพิ่มความเสถียรให้ดีเอ็นเอที่ถูกถอดระหัสได้หนามโปรตีน
o นำดีเอ็นเอสายคู่ที่สังเคราะห์ได้ถูกตัดต่อเข้าสู่การเป็นพลาสมิด (plasmid) ซึ่งเป็นดีเอ็นเอสายคู่ที่มีสภาพเป็นวงกลมเป็นหลัก เพื่อนำส่งเข้าสู่ภายในเซลล์ของแบคทีเรียเจ้าบ้านที่แบ่งเซลล์ได้เร็ว
จุดเด่นวัคซีนดีเอ็นเอ ได้แก่อะไรบ้าง
• สามารถกำหนด epitome ของตำแหน่งกระตุ้นแอนติบอดีให้เปลี่ยนได้ตามการกลายพันธุ์ของเชื้อโรค
• ผลิตได้ในปริมาณมาก เร็วและถูก เพราะอาศัยการเพิ่มจำนวนของพลาสมิดไปตามการเพิ่มจำนวนของแบคทีเรียที่เป็นเจ้าบ้านในลักษณะการหมักเชื้อ (fermentation)
• ในกรณีของ ไซคอฟ-ดี สามารถเก็บได้ที่อุณหภูมิตู้เย็น 2-8 องศาเซลเซียสได้เป็นปี และเก็บที่อุณหภูมิห้อง 25 องศาเซลเซียสได้นานถึงสามเดือน
• การฉีดวัคซีนไปชั้นใต้ผิวหนังคือ หนังแท้ที่มีเซลล์เม็ดเลือดขาวจำนวนมากในระบบภูมิคุ้มกันที่ช่วยกระตุ้นให้ B cell หรือ T cell ให้ถูกพัฒนาตามลำดับไปทำหน้าที่สร้างแอนติบอดี หรือกลายเป็นเม็ดเลือดขาวชนิด CD4 และ CD8 ที่พร้อมสู้กับไวรัส ตลอดถึงการสร้างเซลล์จดจำ (memory cells) นั่นคือชั้นหนังแท้นั้นปริมาณเซลล์เม็ดเลือดขาวมากกว่าในชั้นกล้ามเนื้อ
• ข้อดีมาก ๆ คือ วัคซีนดีเอ็นเอเป็นวัคซีนที่ฉีดได้ด้วยอุปกรณ์ที่ใช้แรงดันสูง ไม่ต้องใช้เข็มเพื่อส่งวัคซีนให้ซึมเข้าทางผิวหนังซึ่งเป็นใช้ขนาดของวัคซีนเพียง 1 ใน 10 ของขนาดที่มักฉีดเข้ากล้ามเนื้อ เป็นการลดความวิตกกังวลให้กับผู้ที่มีความกลัวต่อเข็มฉีดยาและกลัวผลข้างเคียงของการฉีดวัคซีน