คนที่เสียสละร่างกายและหัวใจให้กับการปะทะกองกำลังทหารอเมริกันจีไอในช่วงสงครามเวียดนามมากที่สุด อาจจะไม่ใช่กองกำลังรบของเวียดนาม ลาว กัมพูชา ทว่าเป็นผู้หญิงท้องถิ่นจำนวนมากของไทย ที่ต้องพลีกายเพื่อบำเรอความสุขชั่วครู่ยามของทหารหนุ่มที่ยาตรากองกำลังเข้ามาตั้งฐานทัพในไทยระหว่างปี 2504-2518 ไม่ว่าจะเป็นที่อุดรธานี อุบลราชธานี นครราชสีมา อู่ตะเภา ตาคลีน้ำพอง เกิดงานขายบริการระยะสั้นในแบบที่เรียกว่า “เมียเช่า” พร้อมกับเสียงดูถูกดูแคลนเสียดสีจากคนไทยด้วยกันเองที่ไม่อาจยอมรับการประกอบอาชีพเช่นนี้
มีศิลปินลูกทุ่งไม่น้อยที่ฝากบทบันทึกเรื่องราวของเมียเช่าและอารมณ์ของสังคมในช่วงเวลาสงครามเวียดนามเอาไว้เป็นอนุสรณ์ทางเสียงและความทรงจำ อาทิ มาณี มณีวรรณ (จดหมายรักจากเมียเช่า), ชาตรี ศรีชล (จดหมายจากผัวฝรั่ง), สายัณห์ สัญญา (แหม่มปลาร้า), ทม นทีทอง (คุณหญิงดอลล่า), ดาว บ้านดอน (ตำแหน่งเมียเช่า), คัมภีร์ แสงทอง (มายเดียเมียเช่า) ฯลฯ
