ท่ามกลางกลอุบายเงื่อนไขต่างๆที่เกิดขึ้นการแย่งชิงความเป็นหนึ่งในกีฬามวยระหว่างไทย-กัมพูชา อยากจะชวนให้ทบทวนถึงปรากฏการณ์ของ “ปันจักสีลัต” (Pencak Silat) ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวด้วยมือเปล่าเท้าเปล่าเน้นลีลาการเคลื่อนไหวที่สวยงามซึ่งเป็นมรดกร่วมของคนมุสลิมเชื้อสายมลายูในภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ได้แก่ มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ บรูไน และพื้นที่ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย
.
ปันจักสีลัตเป็นเครื่องมือเชื่อมความสมานฉันท์ที่ผู้คนใช้ร่วมกันในกิจกรรมสังคมอย่างมีเกียรติและอย่างสร้างสรรค์เมื่อไม่นานมานี้ (2566) ขณะที่เรากำลังชื่นชมกันเองว่ามีนักมวยทหารไทยรำไหว้ครูจำนวนมากมายที่สุดในโลกถึง 3,660 คน แต่เราก็ลืมนึกถึง จำนวนคนหนุ่มสาวมาเลเซีย 12,393 คน ที่ร่วมกันรำมวยปันจักสีลัต ณ สนามเมอร์เดก้าเมื่อ 7 ปีก่อน (2558) ไปเสีย
.
ตัวอย่างดนตรีปันจักสีลัตที่หยิบยกมากล่าวถึงในรายการ มีทั้งดนตรีแนวอนุรักษ์และพัฒนา การเปรียบเทียบ สไตล์ดนตรีปันจักสีลัตในพื้นที่ต่างๆยังคงสื่อคุณค่าความเป็นมนุษย์และการสร้างอัตลักษณ์ของท้องถิ่นเอาไว้ตลอดเวลา
