หากวันหนึ่งคุณเดินไปเจอ คนตาบอด กำลังจะเดินข้ามถนนหรือขึ้นรถไฟฟ้า แล้วรู้สึกอยากจะช่วยเหลือ อำนวยความสะดวกให้พวกเขาสามารถเดินทางได้ง่ายและปลอดภัยขึ้น คุณควรรู้วิธีการนำทางเบื้องต้นก่อน เพราะคนทั่วไปมักเข้าใจผิดและใช้วิธีการนำทางที่ไม่ถูกต้องด้วยการจับไม้เท้าขาวจับมือหรือจูงมือ วิธีนี้อาจทำให้คนตาบอดเดินไม่ถนัดเสียหลักหกล้มหรือเดินชนได้

Thai PBS Podcast จึงอยากแบ่งปันวิธีนำทางคนตาบอดที่ถูกต้องและปลอดภัยจากคำแนะนำของ พี่ผึ้ง-วันดี สันติวุฒิเมธี และ น้องพลอย-สโรชา กิตติสิริพันธุ์ สองสาวเพื่อนซี้จากรายการ เพื่อนสนิท ซึ่งเป็นคนตาดีและคนตาบอดที่เดินทางร่วมกันอยู่บ่อยครั้ง มีคำแนะนำว่า “อะไรที่คุณควรทำและไม่ควรทำเมื่อต้องนำทางคนตาบอด” 
 

วิธีนำทางคนตาบอดที่ถูกต้องและปลอดภัย

1. ให้คนตาบอดจับบริเวณเหนือข้อศอกของคนนำทาง เพราะบริเวณข้อศอกเป็นจุดที่ทำให้คนตาบอดสามารถกะระยะขึ้นลงได้อย่างแน่นอน

2. การนำทางขึ้น-ลงบันไดสำหรับคนตาบอด ให้คนนำทางก้าวขึ้นหรือลงบันไดก่อนหนึ่งขั้น โดยให้คนตาบอดจับบริเวณเหนือข้อศอกของคนนำทาง เมื่อถึงขั้นสุดท้ายให้บอกคนตาบอดล่วงหน้าและหยุดชั่วครู่เมื่อก้าวถึงขึ้นสุดท้าย ก่อนก้าวเดินทางราบต่อไป

3. การบอกทางเมื่อมีสิ่งกีดขวางทางข้างหน้าหรือบริเวณเหนือศีรษะ ให้คนนำทางจับมือซ้ายของคนตาบอดมาแตะบริเวณที่มีสิ่งกีดขวางเหนือศีรษะเพื่อให้รู้ระยะความสูงของสิ่งกีดขวาง เช่น ป้าย หรือ กิ่งไม้ ก่อนจะพาคนตาบอดก้มศีรษะตาม หรือให้คนตาบอดนำมือซ้ายเกาะบริเวณไหล่ของคนนำทางเพื่อก้มตามระดับของไหล่แทนการจับบริเวณเหนือข้อศอก

4. การบอกทางเมื่อเจอสิ่งกีดขวางที่พื้น ให้หยุดบริเวณด้านหน้าสิ่งกีดขวางและบอกคนตาบอดว่ามีอะไรขวางอยู่  เพื่อให้คนตาบอดรู้จังหวะก่อนก้าวเท้าข้ามบริเวณสิ่งกีดขวางตามผู้นำทาง ถ้าไม่หยุดเพื่อบอกตำแหน่งสิ่งกีดขวาง คนตาบอดอาจก้าวไม่พ้น และสะดุดหกล้มได้

5. การลงจากที่สูง วิธีที่ปลอดภัยที่สุด คือ ให้คนตาบอดใช้ไม้เท้าขาววัดระยะความสูงของพื้นก่อนจะก้าวลง เพราะหากบอกด้วยคำพูดจะทำให้คนตาบอดไม่รู้ระยะที่แท้จริง อาจทำให้พลัดตกลงมาได้

6. การบอกทางเมื่อพื้นทางเดินเปียก ให้คนนำบอกคนตาบอดล่วงหน้าว่ากำลังจะก้าวบนพื้นที่เปียกน้ำเพื่อป้องกันการลื่น แต่ถ้าเป็นแอ่งน้ำนอง หรือร่องน้ำ ให้ใช้ไม้เท้าขาวของคนตาบอดชี้แตะบริเวณจุดที่ต้องการให้คนตาบอดก้าวเท้าข้ามบริเวณที่มีแอ่งน้ำ หลังจากนั้นให้คนนำทางก้าวนำไปก่อน เพื่อให้คนตาบอดก้าวตาม 
 

วิธีที่ไม่แนะนำหรือสิ่งที่เป็นอันตรายเมื่อนำทางคนตาบอด

1. ไม่ควรจับมือคนตาบอดขณะนำทาง เพราะมือเป็นส่วนที่เคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ คนตาบอดจะไม่สามารถรับรู้ระยะการเคลื่อนไหวที่แน่นอนได้ และอีกปัญหาหนึ่งคือ ถ้าคนตาบอดและคนนำทางต่างเพศกันอาจจะดูไม่สุภาพได้

2. ไม่ควรจับบริเวณไม้เท้าขาวของคนตาบอด เพราะเป็นวิธีที่อันตรายอย่างมากและไม่แนะนำให้ทำ เนื่องจากการจับบริเวณไม้เท้าขาวจะทำให้คนตาบอดไม่สามารถรับรู้ระยะการเคลื่อนไหวได้เลย และจะทำให้การเดินทางทุลักทุเล จนอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุทั้งคนตาบอดและคนนำทางได้

3. สิ่งที่ไม่ควรทำขณะพาคนตาบอด ขึ้น-ลง บันได ไม่ควรการจับมือคนตาบอดและวิ่งขึ้นหรือลงบันไดในลักษณะดึงมือ เพราะจะทำให้คนตาบอดเสียหลักและเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย

การนำทางคนตาบอดที่ปลอดภัยจะทำให้พวกเขาเกิดความมั่นใจและไม่กลัวในการเดินทาง ดังนั้นการเรียนรู้และเข้าใจหลักการนำทางเบื้องต้นจะช่วยให้คุณสามารถนำทางคนตาบอดได้ดีและช่วยลดอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นระหว่างการเดินทาง นอกจากนี้ยังมีการเดินทางในลักษณะอื่น ๆ ที่คนตาบอดยังไม่คุ้นเคยและต้องการความช่วยเหลือในบางครั้ง คุณสามารถรับฟังผ่านประสบการณ์ของ พี่ผึ้งและน้องพลอย ได้ในรายการ เพื่อนสนิท

ฟังรายการ เพื่อนสนิท ทาง Thai PBS Podcast

คลิก >> Website | Spotify | Apple Podcast 

หรือฟังทาง Application | Thai PBS Podcast 

สแกน QR Code ดาวน์โหลดได้ที่นี่

เรียบเรียง: ไอยดา สนศรี
กราฟิก:    มัณฑนา ยารังษี